Yeni bir teknoloji olan NFT’ler kısa sürede birçok proje ile adını duyurmuş ve bu projeler üreticiler ve tüketiciler için büyük bir değer yaratmayı başarmıştır. NFT’lerin popülerliğinin artması ile kullanım alanları da her geçen gün çeşitlenmektedir. Bu projelerin popülerliğinin artması başka alanlarda da NFT kullanımının teşvik edilmesini sağlamaya zemin hazırlar. NFT’ler birçok alanda benzersiz ve koleksiyonluk ürünlerin gerçekliğini kanıtlamak için kullanılmaktadır. NFT’lerin kullanım alanlarını incelemek gerekirse, bu alanlar şu şekilde sıralanabilir:

Sanat NFT’leri

Sanat NFT’leri, sanat eserine ait bilgilerin token’lara eklenmesi ile gerçekleşir. NFT’ler günümüzde sanat dünyasının yeniden şekillenmesine olanak sağlamaktadır. NFT’ler, dijital sanat alanında sahte eser sorunlarını çözmeye yardımcı olmuştur. NFT’ler sayesinde dijital ortamda sahte bir sanat eserini tespit etmek  mümkündür. Ancak sanat NFT’leri değerlerinin büyük çoğunluğunu dijital olarak doğrulanan orijinallik ve mülkiyetlerinden alıyor. Örneğin, isteyen herkes Ethereum blockchain’inden CryptoPunk koleksiyonuna bakabilir ve resmini kaydedebilir ancak bu o kişilerin orijinal esere sahip olduğu anlamına gelmez. NFT’lerde önemli olan sadece sanat eserinin değeri değildir. Çoğu zaman eserin mülkiyetini doğrulamak değerinden daha önemli olabilir.

Koleksiyonluk NFT’ler

Dijital koleksiyonlar, koleksiyonluk NFT’ler ile varlık gösterirler ve  günümüzde büyük bir ilgi odağı durumundadırlar. Bu konuda en başarılı NFT’lerden birisi NBA Top Shot NFT projeleridir. Koleksiyonluk NFT’ler OpenSea, Treasureland, BakerySwap gibi pazar yerlerindeki satışların büyük bir kısmını oluşturur. Bir NFT,  bazen hem koleksiyonluk hem de sanat eseri olabilir. Bu günümüzde yaygın bir kullanımdır. Türkiye’deki koleksiyonluk NFT’ler ise şunlardır: Fluffy Polar Bears, Türkiye’den çıkan ilk büyük NFT koleksiyonu olma özelliği taşımaktadır. Selçuk Erdem ve Alemşah Öztürk tarafından oluşturulan NFT koleksiyonu Fluffy Polar Bears,  kutup ayısı çizimlerinden oluşan ve içinde 9999 adet eser barındıran bir koleksiyondur. Bu koleksiyonluk NFT’ler satışa açıldığı andan yalnızca saniyeler sonra tükenmiştir. Ninja Traders ekibinde bulunan Kemal Hiçyılmaz tarafından oluşturulan Ninja Squad NFT koleksiyonu çok ilgi görmüş ve kısa sürede başarılı bir satış gerçekleşmiştir, bu koleksiyon Türkiye’den çıkan ikinci büyük NFT koleksiyonu olma özelliğine sahiptir. Ethereum altyapısı ile oluşturulmuş NFT koleksiyonlarından birisidir.

Finans NFT’leri

Finans NFT’leri merkeziyeti olmayan dijital platformlarda eşsiz finans avantajları sağlarlar. NFT’ler sanat eseri olmalarının yanı sıra sundukları hizmetlerle de ilgi çekmektedirler. NFT değerini yalnızca eser veya koleksiyonluk ürünlerden almamaktadır. DeFi olarak bilinen merkeziyetsiz finansta NFT’ler yatırımcılara çeşitli finansal avantajlar sunar. Bu NFT’ler zaman zaman sanat eseri de olabilir ancak değerlerini sundukları hizmetten alırlar. Finans NFT’lerine örnek olarak, JustLiquidty bir NFT staking modeli kullanır, kullanıcılar bu proje ile belli bir süre havuz içinde çift token stake eder ve sonra yeni havuza ulaşmak için NFT satın alır. NTF burada giriş bileti işlevi görür. Bu yöntem ile NFT’lerde ikincil piyasa oluşur.

Oyunlarda NFT Kullanımı

Oyunlar içerisinde yer alan takas edilebilir ve satın alınabilir benzersiz öğeler küresel olarak çok büyük bir ilgi ağına sahiptir. Bu öğelerin fiyatı belirlenirken öğenin nadirliği çok önemlidir. Mikro işlemler ve oyun içi satın alımlar, NFT’ler ve Blockchain teknolojisi ile oyun sektöründe yeni bir çağ başlatmıştır, bu sayede hem oyun oynayabilir hem de token kazanabilirsiniz. Bazı projeler, oyunlarında Blockchain teknolojisini aktif olarak kullanma imkanı sunar. Blockchain altyapılı projeler şunlardır:

• Axie Infinity,
• Illuvium,
• CryptoBLades,
• CryptoKitties,
• Decentraland,
• The Sandbox,
• MIR4,
• Satvival,
• My Neighbor Alice,
• Snook,
• Metamon Island,
• Blankos Block Party,
• Alien Worlds,
• TownStar,
• MoMo Block Brawler,
• Gods Unchained,
• Mines of Dalarnia,
• Super Galactic,
• Sorare, Star Atlas,
• Evolution Land,
• Plants vs Undead,
• Forest Knight.

Axie Infinity, kullanıcılara oyun oynadıkça para kazanma olanağı sunar. Oyun Ethereum Blockchain altyapılıdır, sade ve basit kullanıma sahiptir ve oyun içerisinde takas edilebilir hayvanlar ve ögeler yer alır. Bu token’ları eşler arası satış ile dışarıdaki pazar yerlerinden alabilir veya satabilirsiniz. Oyun NFT’leri genellikle görsellik odaklı projelerdir, örneğin Axie’de bulunan tüm hayvanlar savaşlarda kullanılabilir özelliklere sahiptir. Hayvanların sahip olduğu özellikler alım satım yaparken hayvanın değerini belirler. Oyun NFT’leri proje içerisinde elde ettiğiniz kaynaklar, karakterler ve bu kaynaklardan ürettiğiniz ekipmanlar ve kullandığınız araçlardır ve kolayca alınabilir ya da satılabilir. Geliştirdiği teknolojiler ve oyun NFT’leri ile dikkat çeken Solana, birçok projeyi bünyesinde barındırmaktadır. Solana’da yer alan ve gelecek vadettiği düşünülen oyunlar şunlardır: Aurory, Cryowar, Genopets. Bu oyunlar daha çok oyna ve daha çok kazan prensibine dayalı olarak çalışırlar, böylelikle oyun NFT’lerinin değerlenmesi gerçekleşir.

Müzik NFT’leri

Günümüz teknolojisi ile bir NFT’ye ses ekleyerek koleksiyonluk bir eser oluşturmak da mümkündür. Müzik NFT’si, bir ses kaydının ilk dijital baskısı gibi düşünülebilir. Müzik NFT’leri sanat NFT’leri ile benzerlik gösterir, fakat ekstra kullanım alanları da mevcuttur. Müzisyenler için telif hakkından pay almanın iki yolu vardır: Kazanç sağlayabilmek için blockchain tabanlı yayın platformları ve blockchain ile telif takibi yapmaktır. Ancak Amazon Music ya da Youtube ile rekabet etmek küçük blockchain projeleri için neredeyse imkansızdır. Spotify büyük müzik projelerinden birisi olmasına rağmen MediaChain adında bir blockchain platformu ile telif çözümü satın almıştır ancak bu bile sanatçılara fayda sağlayamamıştır. Dolayısıyla büyük müzik projeleri karşısında şansınız çok düşüktür, zira müzik NFT’leri arasında dünyaca ünlü şarkıcı NFT’leri de yer almaktadır. Daha küçük müzik projeleri için ise çoğunluğunu bağımsız sanatçıların oluşturduğu, Binance Smart Chain’de yer alan Rocki, sanatçılara müzik yayınlama ve telif haklarını satın alabilme imkanı sunar. Müzik NFT’lerinin daha popüler olabilmesi için büyük yayıncı hizmetleri projelerinin kullanımına ihtiyaç vardır. Müzik dünyasında yer alan büyük isimlerin bu sektöre atılması NFT piyasasını çok daha ileriye taşıyabilir ve sanatçılar büyük karlar elde edebilirler.

Lojistik Sektöründe NFT

Lojistik sektörünün değişmez ve şeffaf bir yapıya sahip olması sebebiyle, bu sektörde NFT teknolojisi kullanışlı olabilir. Lojistik sektörünün değişmez ve şeffaf olması, tedarik zinciri verilerinin gerçek ve güvenilir olmasını sağlar çünkü ürünlerin nerede ve ne kadar süre kaldığını bilmek önemlidir. NFT lojistik sektöründe benzersiz öğeleri temsil etme avantajı sağlar. Menşei, yolculuk ve depo konumu hakkındaki meta veriler gibi birçok bilgi içeren bir ürünü takip edebilmek için NFT kullanılabilir. Örnek olarak bir topuklu ayakkabıyı ele almak gerekirse, İngiltere’de bir fabrikada bir çift topuklu ayakkabı üretilir, ambalaj üzerinde yer alan ve hızlıca taratılabilecek bir NFT bu ayakkabıya atanır. Topuklu ayakkabıların nerede ve ne zaman üretildiği gibi meta veriler eklenir, ürün tedarik zincirinden geçtikçe NFT taratılır ve gerekli durumlarda yeni meta veriler (deponun konumu, varış ve çıkış zaman vb.) eklenebilir. Ayakkabılar mağazaya ulaştığında ürünler taranır ve alındı olarak işaretlenir, ayakkabıların orijinalliği ve lojistik yolculuğu NFT sayesinde görüntülenebilir ve doğrulanabilir. NFT’leri tedarik zincirine ekleyebilmek için tedarik zincirinin her aşamasının aynı altyapıyı kullanması gerekmektedir, dolayısıyla bu sistemin küresel anlamda kullanım alanı çok sınırlıdır. Günümüzde büyük çaplı blockchain lojistik örnekleri MAERSK TradeLens sistemi ve IBM Foot Trust sistemidir. Her iki çözümde de NFT kullanımını destekleyen IBM blockchain’i olan Hyperledger Fabric kullanılmaktadır. NFT ile ilgili en güncel bilgileri buradan edinebilirsiniz.