NFT’nin İşleyiş Mantığı Nedir?
Kripto para birimlerinin yer aldığı blok zincirinde, NFT, yatırımcısına ya da alıcısına sahiplik hakkı verir. NFT’lerin değiştirilememesi, takası olmaması ya da kopyalanamaması, NFT sahiplerine etkili güvenliğe sahip bir alan oluşturur. Bir Non-Fungible-Token'in yalnızca bir sahibi bulunur. NFT işleyiş mantığı, şu şekilde verilebilir;- ERC-721 ya da ERC-1155 gibi standartlarda NFT’ler oluşturulur.
- Standartlar aracılığıyla, NFT’lerin aktarımını yönlendiren sözleşmeler oluşturulur.
- Oluşturulan sözleşmeler sonrasında NFT’nin yer aldığı blok zincirinde bilgiler kaydedilir.
NFT işleyişi, kolay bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için Ethereum ile uyumlu standartlara bağlıdır. İşleyiş, blok zincir oluşturulması, işlemlerin ve bilgilerin doğrulanması ve verilerin blok zincirinde kayıtlanması şeklindedir.
NFT Standartları Nelerdir?
NFT standartları, diğer kripto para birimlerinden farklı standartta tercih edilir. Farklı standartlar tercih edilmesi, NFT’nin eşsizliğinden kaynaklanır. Temel olarak “Ethereum” birimi ele alınır. NFT’ler, ilk olarak da 2015 yılında ortaya çıktı. 2017’de ise Non-Fungible-Token haliyle dijital piyasadaki yerini aldı. Ethereum blok zincirine uyumlu olarak oluşturulan ilk NFT standardı, ERC721 olmuştur. Diğer geliştirilen standart ise ERC1155’tir. “ERC” kavramının açılımı “Ethereum Request For Comments” tir. Yani Ethereum blok zincirindeki komutların çalışmasını sağlayan işleyiş protokolleridir. ERC kısaltmalarının yanında yer alan sayılar, standartların kimlik numarası görevindedir. Büyük rağbet gören NFT’ler, “Nifty Gateway, SuperRare ve OpenSea” gibi dijital platformlar üzerinden alım satımları gerçekleşiyor. Geliştirilen standartların amacı; Ethereum blok zinciri üzerinde, NFT’lerin aktarımlarının kolay olmasını ve verilerin korunmasını sağlayabilmektir.ERC721 Nedir?
ERC721 standardı, Ethereum blok zincirinde oluşturulan NFT’lerin, nasıl olacağını açıklayan standart biçimidir. “Cryptopunks” projesi tarafından geliştirilmiştir. ERC721 standardında oluşturulan her bir NFT, eşsiz ve nadirdir. Bu standart ile oluşturulan Non-Fungible-Token işlemleri sadece bir kez yapılabilir. Kripto para işlemleri gibi işlemler, ERC721 standardında oluşturulan Non-Fungible-Token'lerde kullanılamaz. ERC721 standardında oluşturulan Non-Fungible-Token'lerin her biri birbirinden farklı değere ve niteliğe sahiptir. Bu sebepten dolayı birbirleri ile değiştirilemez ya da takas edilemez. ERC721 standardı ile sadece NFT’ler üretilebilmektedir. ERC721 standardında üretilen her Non-Fungible-Token'lere ait, birer akıllı sözleşme oluşturulmak zorundadır. Fungible-Token ya da coinler ise bölünebilen birimlerdir. Birimler arası değişimler, takaslar mümkündür. Çünkü Ethereum, Bitcoin, Euro, TL, USD gibi para birimleri birbirleriyle eşit durumdadır. Bu para birimleri alt birimlerine bölünebilir; değerlerine göre birbirleriyle takas edilebilir ya da değiştirilebilir. Ancak Non-Fungible-Token, tek, eşsiz bir varlık ya da birim olduğu için bölünemez ya da değişemez. ERC721 standardı, NFT’lerin işleyişini, yönetimlerini, takas gibi durumlarının kontrollerini sağlayan akıllı sözleşmeleri, arabiriminde barındırır. Non-Fungible-Token, oyun, sanat eseri, spor, gayrimenkul gibi pek çok alanda kullanılıyor.
ERC721 standardında bir NFT oluşturmak, almak ya da satmak istenildiğinde, kripto para cüzdanı gereklidir. Kripto para cüzdanı ile Ethereum adresi oluşturarak ERC721 Non-Fungible-Token almak mümkün olur. Fakat kripto cüzdanlarda da dikkat edilmesi gereken noktalar bulunuyor. Her kripto cüzdanı ya da Ethereum adresi, ERC721 standardı Non-Fungible-Token'ları desteklememektedir. Bu yüzden de kullanılan kripto cüzdan ve platformlarda dikkatli olunmalı. “MyEther Wallet, MyCrypto, Coinbase, Trust Wallet, vb.” gibi kripto cüzdanlar ERC721 Non-Fungible-Token için kullanılabilir.
ERC1155 Nedir?
ERC1155 standardı, Ethereum blok zincirinde oyunlar içerisindeki ticaret için geliştirilmiştir. “Enjin Coin” projesi doğrultusunda geliştirilir. Enjin oyun şirketi, ERTC1155 standardı ile hem dijital varlıkları hem para birimlerini hem de oyun içi item (eşyalar) ya da Non-Fungible-Token olan unsurların, kolay bir şekilde oluşturulmasını, alım-satımının yapılmasını amaçlamıştır. Günümüzde dijital oyun alanındaki gelişmelerde, oyuncular (gamer) yönünü, blok zincir üzerindeki dijital varlıklara daha çok yönlendiriyor. Dijital oyun dünyasındaki gelişmeler için de yeni standartlar geliştiriciler tarafından hazırlanıyor. Yeni geliştirilen ERC1155 standardı da Non-Fungible-Token'ler ve Fungible-Token'ler oluşturulması için hazırlandı. ERC1155 standardı, diğer Non-Fungible-Token standartlarından farklı olarak tek bir akıllı sözleşmeyi içinde barındırır. ERC1155 standardının gelişkinliğiyle oluşturulan NFT’lerin, az veri kullanılarak diğer NFT’lerden ayrımı daha kolay şekilde yapılabilir. ERC1155 standardında oluşturulan Non-Fungible-Token işlemlerinin tümünü tek bir akıllı sözleşmede barındırması, diğer standartlardan ayrıldığı en büyük özelliklerindendir. Az veri kullanımı ve tek bir akıllı sözleşme ile büyük rahatlık sağlayan ERC1155 standardı, dijital tokenlerin ticaretinde tercih önceliğine sahip oluyor. ERC1155 standardı, dijital varlıkların alımında ya da satımında basit ve etkili aktarımı sağlaması da büyük avantajlarındandır. ERC1155 standardı, güvenlik açısından da büyük donanıma sahip gelişmiş bir standarttır. Bu standartla, blok zincir üzerindeki işlemlerde değiştirilebilen ya da takas edilebilen tokenler oluşturulabilir. Her iki token çeşidinin, tüm işlemlerinin, bir standart üzerinden yapılması hem üreticiye hem de alıcı ya da yatırımcıya büyük kolaylık sağlamakta. ERC721 standardında ya da diğer standartlarda yapılan işlemler, ERC1155 standardına göre daha pahalı ve uzun sürmektedir. ERC1155 diğer standartlara nazaran, zamandan ve maddi açıdan daha büyük verimlilik sağlar. ERC1155 standardındaki tokenlerin, blok zincir üzerindeki aktarım işlemlerinin maliyet oranı düşüktür. ERC1155 standardının diğer standartlardan ayrıldığı en önemli özellikleri şu şekilde sıralamak mümkün;- Hem Non-Fungible-Token hem de Fungible-Token işlemleri yapabilmesi,
- Daha verimli meta veriler ve depolama sağlaması,
- Çoklu işlev belirteçlerine sahip olması,
- Toplu şekilde token aktarım işlemlerinin yapılabilmesi,
- İşlem doğrulama ile yüksek güvenliğe sahip olması.